De Rechtbank Noord-Holland heeft beslist dat een stichting, die de aandelen houdt van een BV, niet kwalificeert als ANBI. Dit had vooraf beter geregeld kunnen worden.
ANBI
De afkorting ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. ANBI’s genieten de hoogst mogelijke vrijstelling in het kader van de erf- en schenkbelasting: alle verkrijgen door en van een ANBI zijn namelijk vrijgesteld van deze belasting. Daarnaast zijn giften aan een ANBI, onder voorwaarden, aftrekbaar voor de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting.
Het spreekt voor zich dat een ANBI moet voldoen aan een groot scala van strenge voorwaarden. Je vindt ze in artikel 1a Uitvoeringsregeling AWR. De rechtbank beoordeelde er om proceseconomische redenen daar twee van: 1. een ANBI moet (nagenoeg) uitsluitend het algemeen belang behartigen en 2. een ANBI moet een deugdelijke administratie voeren.
(Nagenoeg) uitsluitend algemeen belang
(Nagenoeg) uitsluitend betekent dat de ANBI voor 90% of meer het algemeen belang moet behartigen. Daarvoor moet, aldus de Rechtbank, worden gekeken naar de eigen activiteiten van de ANBI. De door de Rechtbank berechte zaak betreft een Stichting, die alle aandelen in een BV houdt.
De Rechtbank bevestigt dat de stichting zowel met haar statuten als met haar feitelijke activiteiten het algemeen belang behartigt. Daarmee wordt voldaan aan het kwalitatieve deel van het criterium. Aan het kwantitatieve deel wordt niet voldaan doordat de ondersteuning van de stichting aan de BV meer omvat 10% van de totale activiteiten van de stichting. De BV is een zelfstandige rechtspersoon, die niet de ANBI-status heeft (en deze status ook niet kan verkrijgen), en die wordt geacht met haar hele vermogen een onderneming te drijven en winst te beogen.
Het steunen van de BV door de stichting (met leningen, subsidies en bijdragen ter dekking van het exploitatietekort) wordt voor de stichting niet gezien als een rechtstreeks gericht op het algemeen belang in het kader van de doelstellingen van de stichting. Dat zou anders zijn wanneer de stichting bijdragen zou doen aan specifieke projecten van de BV waarvoor op basis van een concrete projectomschrijving en begroting specifieke steun wordt verleend. De stichting probeerde dit te onderbouwen met een achteraf opgemaakt overzicht van de kosten die de BV voor bepaalde projecten had gemaakt. Maar dat bewijs was voor de rechtbank onvoldoende.
Administratie
Uit de administratie van een ANBI moet blijken de aard en omvang van de kosten voor het beheer, van de andere uitgaven, van de inkomsten en van het vermogen van de instelling. De Rechtbank constateert dat stichting een administratie voert, jaarrekeningen maakt, bestuursvergaderingen houdt en beleidsplannen heeft in haar administratie. Uit een boekenonderzoek bij de BV blijkt echter dat significante uitgaven die voor rekening van de stichting dienen te komen, bij de BV zijn geboekt. Dat wordt niet gerepareerd doordat achteraf deze kosten in beeld zijn gebracht en alsnog zijn doorbelast aan de stichting. Door de onjuist geboekte kosten geeft de administratie ook een onjuist beeld van het vermogen van de stichting.
ANBI-status terecht ingetrokken.
Op grond van beide criteria komt de Rechtbank tot de conclusie dat het ANBI-team van de Belastingdienst terecht de ANBI-status van de stichting heeft ingetrokken. De Rechtbank is het met de stichting eens dat de Belastingdienst de aard van haar activiteiten moet hebben beoordeeld bij het afgeven van de ANBI-beschikking. Maar bij het aanvragen van die beschikking is niet aangegeven dat een deel van de het algemeen nut beogende activiteiten in een BV zou worden ondergebracht. Ook bij de oprichting van de BV (kort nadat de Belastingdienst de ANBI-beschikking had afgegeven) is hiervan geen melding gemaakt bij de Belastingdienst.