De Verklaring ArbeidsRelatie (VAR) is een inmiddels bekend instrument om opdrachtgevers van ZZP-ers te vrijwaren van de verplichting tot het inhouden van loonbelasting en premies. Maar de VAR levert problemen op en wordt afgeschaft. Als alternatief bedacht de wetgever de Beschikking geen loonheffingen (BGL). De BGL heeft echter de finish van het wetgevingsproces niet gehaald en zal nooit worden ingevoerd. Maar wat wordt het dan wel?
Het antwoord op die vraag luidt: door de Belastingdienst goedgekeurde (model)overeenkomsten. Staatssecretaris van Financiën Wiebes heeft dit aangekondigd en uitgelegd in een brief aan de Tweede kamer. Een passende afkorting voor het nieuwe fenomeen zijn wij nog niet tegengekomen.
Kern van het alternatief voor de VAR is dat belangenorganisaties van zowel opdrachtgevers als ZZP-ers, maar ook individuele opdrachtgevers en ZZP-ers, (model)overeenkomsten ter goedkeuring voorleggen aan de Belastingdienst. De goedgekeurde (model)overeenkomsten worden gepubliceerd op de website van de Belastingdienst en kunnen via die weg door iedereen worden gebruikt.
Van belang is uiteraard dat de opdrachtgever van een ZZP-er achteraf niet geconfronteerd wil worden met de verplichting tot afdracht van loonbelasting en premies. Daarom is een opdrachtgever bij gebruik van een door de Belastingdienst goedgekeurde (model)overeenkomst gevrijwaard van deze verplichting. Belangrijke voorwaarde is wel dat de ZZP-er ook daadwerkelijk jegens de opdrachtgever heeft gewerkt zoals staat beschreven in de (model)overeenkomst. Als de Belastingdienst achteraf vaststelt dat dit niet het geval is, kan zij aan de opdrachtgever toch een correctieverplichting(en) of naheffingsaanslag(en) loonbelasting en premies opleggen. Dit kan ook worden aangezwengeld doordat de ZZP-er bij het UWV een beroep doet op een uitkering, met de stelling dat hij of zij toch verzekerd is omdat in de praktijk niet conform de gesloten (model)overeenkomst is gewerkt. Het UWV geeft deze informatie dan door aan de Belastingdienst, die vervolgens een onderzoek zal uitvoeren, al of niet uitmondend in correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen.
Voor de ZZP-er houdt het gebruik van een goedgekeurde (model)overeenkomst niet in de kwalificatie van de genoten inkomsten (als loon, resultaat uit overige werkzaamheden of winst uit onderneming).
De beoordeling van de Belastingdienst betreft alleen de inhoudingsplicht voor de loonbelasting en premies. Niet uitgesloten is dat de civiele rechter achteraf concludeert dat ten aanzien van een door de Belastingdienst goedgekeurde (model)overeenkomst sprake is van een (civielrechtelijke) arbeidsovereenkomst. In dat geval is de ZZP-er terugwerkend verzekerd voor de werknemersverzekeringen en kan een beroep op een uitkering worden gedaan. Maar in principe zal het dan niet mogelijk zijn om een naheffingsaanslag voor de loonbelasting en premies op te leggen aan de opdrachtgever. Uiteraard zal dit aanleiding zijn om de goedkeuring voor de betreffende (model)overeenkomst in te trekken.
Het beantwoorden op de vraag of met de nieuwe regels zoveel verandert, laten wij vooralsnog graag aan nu. Wij kijken reikhalzend uit naar de teksten van de goedgekeurde (model)overeenkomsten. Het streven is om er daarvan in oktober 2015 zo’n 40 verschillende (sectorspecifiek en algemeen) op de website van de Belastingdienst te hebben gepubliceerd. De vermoedelijke ingang van de nieuwe regeling is 1 januari 2016. Tot die tijd blijft uiteraard de regelgeving rond de VAR van kracht.