Het is een geweldig en vlot lezend stuk proza geworden: de autobrief II, maar liefst 12 pagina’s lang, die Staatssecretaris van Financiën Wiebes op 19 juni 2015 naar de Kamer heeft gestuurd. Hij begint ermee de zaken duidelijk te stellen: “Het primaire doel van autobelastingen is de financiering van overheidsuitgaven“. Om te vervolgen met een hele uitleg over hoe terecht de inzet van de autobelastingen voor niet-fiscale prikkels is geweest en in de toekomst in gewijzigde vorm zal zijn. Het hele pakket is budgettair neutraal binnen het autodomein. Anders gezegd: de totale opbrengst van Nederland’s fiscale melkkoe blijft ook na alle maatregelen ongewijzigd.
Vervolgens heeft Wiebes het over het Europees bronbeleid, waarop Nederland een nationale “kop” heeft geplaatst. Juist die nationale kop heeft er toe geleid dat zich het waterbedeffect heeft voorgedaan. Ofwel de semi-elektrische auto’s zijn de laatste jaren overgestimuleerd (de nationale kop) en dat heeft er toe geleid dat deze plug-in hybride auto van een jonge volwassene is uitgegroeid tot een volwassen vent. We citeren de Staatssecretaris: “Als we zó blijven vergroenen, zijn straks de parkeervakken te klein!“.
Uit onderzoek van TNO blijkt dat plug-ins in de praktijk veel minder elektrisch kilometers rijden dan waarmee bij de typegoedkeuring van de auto wordt gerekend. Bij een elektrische actieradius van 25 km. is sprake van een ten opzichte van de typegoedkeuring hogere praktijkemissie van 50%; bij een actieradius van 75 km. is dat maar liefst 200% hoger. Het aandeel elektrische kilometers door middel van fiscale prikkels vergroten lukt volgens Wiebes niet. Opnieuw een citaat: “de inspecteur komt ’s nachts niet langs om te kijken of de stekkers er wel inzitten“.
De berijders van een plug-in hybride auto voelen de bui inmiddels wel hangen: de fiscale stimulering van hun auto gaat verdwijnen. Het Kabinet zet vanaf 2018 volledig in op de volledig emissievrije auto. Dat zijn met name auto’s die volledig elektrisch worden aangedreven (al dan niet met waterstof). De ambitie blijft dat na 2035 alleen nog maar emissievrije auto’s worden verkocht en dat na 2050 alleen nog maar emissievrij wordt gereden.
De berijders van oude dieselbestel- en -personenauto’s moeten een extra fiscale bijdrage leveren om de stimulering van het emissievrij rijden mogelijk te maken.
Ingaande 2019 worden voor de bijtelling in de loon- en inkomstenbelasting nog slechts 2 percentages gehanteerd. Voor een auto met nulemissie bedraagt dit 4% (maar dit lage percentage geldt slechts tot een cataloguswaarde van € 50.000). Voor alle overige auto’s en het deel van de cataloguswaarde van nulemissieauto’s boven € 50.000: 22%. De jaren 2016 tot en met 2018 worden gebruikt om in een paar stapjes tot deze bijtellingspercentages te komen.
Ook in de BPM (belasting op personenauto’s en motorrijwielen) en MRB (motorrijtuigenbelasting) blijven nulemissievoertuigen vrijgesteld. De MRB wordt generiek verlaagd met 2%. Alleen voor oude diesels wordt een toeslag ingevoerd. De BPM wordt tot 2020 in stapjes met 12% verminderd (uitgaande van de huidige inschatting van de BPM-inkomsten).