Vanaf 1 augustus 2022 mogen de werkgevers hun werknemers in beginsel niet meer verbieden om ook voor een ander of voor zichzelf te werken. Dat staat in het wetsvoorstel implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden.
Nietig
Een beding waarbij de werkgever verbiedt of beperkt dat de werknemer voor anderen of voor zichzelf (als zelfstandige) arbeid verricht, is vanaf 1 augustus 2022 nietig. Dat betekent dat het beding niet het door de werkgever beoogde rechtsgevolg heeft, dat het beding niet werkt.
Het gaat uiteraard om nevenwerkzaamheden die de werknemer uitvoert buiten de tijdstippen waarop hij met zijn werkgever heeft afgesproken om te werken.
Rechtvaardigingsgrond
Een verbod op nevenwerkzaamheden is nog wel toegestaan wanneer dit is gerechtvaardigd op grond van een objectieve reden. Deze rechtvaardigingsgrond hoeft niet in de arbeidsovereenkomst te worden vastgelegd. De werkgever kan de rechtvaardiging ook achteraf geven, bijvoorbeeld wanneer de werkgever bij de rechter een beroep doet op het verbod op nevenwerkzaamheden.
Voorbeelden van rechtvaardigingsgronden zijn:
- gezondheid en veiligheid;
- bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie;
- integriteit van overheidsdiensten;
- vermijden van belangenconflicten.
Maar andere gronden zijn ook mogelijk. In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt genoemd het overtreden van een wettelijk voorschrift (bijvoorbeeld de arbeidstijdenwet).
Toestemming
Ook bestaande arbeidsovereenkomsten moeten in overeenstemming worden gebracht met de nieuwe wetgeving. In de praktijk wordt in arbeidsovereenkomsten vaak gewerkt met een beding op grond waarvan nevenwerkzaamheden uitsluitend zijn toegestaan na de uitdrukkelijke toestemming van de werkgever. Een dergelijk beding blijft ook vanaf 1 augustus 2022 mogelijk. De werkgever mag dan echter alleen geen toestemming voor nevenwerkzaamheden geven, indien hij daarvoor een rechtvaardigingsgrond, met objectieve reden, kan aanvoeren.