De inkomstenbelasting bedraagt 30% van je inkomen uit sparen en beleggen (box 3). Deze belasting wordt berekend over het forfaitaire rendement. Dat rendement wordt berekend over de waarde van je vermogen op 1 januari, 0:00 uur van het belastingjaar; de peildatum.
Peildatum
Dat de peildatum voor box 3 beslissend is, blijkt begin dit jaar nog eens heel duidelijk. Mensen die hun euro’s hebben ondergebracht in bitcoins geven in hun aangifte inkomstenbelasting bijvoorbeeld voor 2018 per bitcoin een waarde aan van rond de € 11.000. In de loop van februari was van die waarde nog maar rond € 9.000 over. LET OP: deze getallen zijn niet meer dan een grove indicatie.
Beleggers in “gewone” effecten hebben overigens een vergelijkbare ervaring. In februari 2018 daalden de beurskoersen behoorlijk ten opzichte van de waarde op 1 januari 2018. Die koersdaling is echter veel minder groot dan die van de cryptovaluta.
Bitcoin
Cryptovaluta die tot je privévermogen horen, moet je in je aangifte inkomstenbelasting aangeven in box 3. Waar de waarde van aandelen, obligaties en andere waardepapieren in het algemeen vrij eenvoudig kan worden vastgesteld, ligt dat voor virtuele valuta een stuk lastiger. Voor cryptovaluta bestaat namelijk geen centraal bepaalde waarde. In tegenstelling tot aandelen en obligaties kun je bitcoins wereldwijd op duizenden beurzen aan- en verkopen. Wel zijn er websites die koersen van cryptovaluta publiceren. Deze koersen zijn gebaseerd op de gemiddelde prijs, die wordt afgeleid uit recente transacties op grote beurzen.
Het gaat dan overigens om de bitcoins waar je rechtstreeks eigenaar van bent. Beleg je via een fonds in bitcoins, dan zal de koers van je belegging meestal wel eenvoudig vastgesteld kunnen worden.
Vooringevulde aangifte
Je vindt je bitcoins niet terug in de door de Belastingdienst vooringevulde aangifte (de VIA). Er bestaat niet een instantie die de informatie over cryptovaluta moet rapporteren aan de Belastingdienst. Ook wanneer je de VIA gebruikt, ben je er zelf verantwoordelijk voor dat je tijdig een juiste en volledige aangifte inkomstenbelasting indient bij de Belastingdienst. Inclusief de tot je privévermogen behorende bitcoins.
Het is op dit moment voor de Belastingdienst lastig om aan te tonen dat je belegt in cryptovaluta. Er is wel inzage in alle transacties in deze valuta, maar die informatie is niet gekoppeld aan de identiteit van belastingplichtigen. De aan- of verkoop van deze valuta kan bijvoorbeeld wel blijken uit het verloop van je vermogen. Een onverklaarbare (grote) stijging of daling van je vermogen kan aanleiding geven voor kritische vragen.
De Belastingdienst heeft 5 jaar de tijd om alsnog vast te stellen dat je eigenaar was van bitcoins, die je niet in je aangifte inkomstenbelasting hebt verwerkt. Dat is de termijn waarbinnen een definitieve aanslag inkomstenbelasting kan worden gevolgd door een navorderingsaanslag. Als je de bitcoins in het buitenland aanhoudt, kan die termijn zelfs 12 jaar bedragen. Als de Belastingdienst grove schuld of opzet aannemelijk kan maken, kunnen vergrijpboetes worden opgelegd.