Diverse artikelen hebben we inmiddels gewijd aan de ZZP-er. Die gingen bijna allemaal over de afschaffing van de VAR en de invoering van de Wet DBA. De VAR (Verklaring ArbeidsRelatie) is per 1 mei 2016 afgeschaft. Het systeem van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) ging op die datum in, maar wordt in het eerste volle jaar door de Belastingdienst nog niet met sancties gehandhaafd.
The soap goes on
We hebben de overgang van VAR naar DBA al vaker gekwalificeerd als een soap. Afgelopen vrijdag heeft Staatssecretaris Wiebes van Financiën een episode toegevoegd aan deze soap.
In een brief aan de Kamer met daarin de Tweede Voortgangsrapportage DBA meldt de Staatssecretaris dat de Belastingdienst de DBA niet zal handhaven, uitgezonderd bij fraude en evidente ontwijking, tot 1 januari 2018 (of zoveel langer als nodig is). Het probleem wordt daardoor over de verkiezingen voor de Tweede Kamer getild. Het wordt in de schoot van het nieuw te vormen Kabinet geschoven.
Aanbevelingen
In de tussentijd gaat de Staatssecretaris aan de slag met de aanbevelingen van de Commissie beoordeling modelovereenkomsten Wet DBA. Deze aanbevelingen zetten in op de doorontwikkeling van het stelsel van modelovereenkomsten.
De aanbeveling om de handhaving van de DBA uit te stellen, kwam hierboven al aan de orde. Aan de algemene modelovereenkomsten zal een bijsluiter worden toegevoegd. Daarnaast komt er een beleidsbesluit waaruit zonder meer duidelijk zou moeten worden hoe de Belastingdienst met de modelovereenkomsten omgaat. En er zal alleen tot naheffing worden overgegaan bij fraude of evidente afwijking.
ZZP-er
Kern van het probleem is dat de ZZP-er in toenemende mate aanloopt tegen het probleem dat opdrachtgevers hem niet als ZZP-er wensen in te huren. Opdrachtgevers dwingen de ZZP-er op grote schaal om in dienstbetrekking voor hen te gaan werken. Dat is de enige manier waarop de door de opdrachtgevers gevoelde risico’s kunnen worden ondervangen.
Voor veel van de partijen die de Staatssecretaris steunden bij de implementatie van de DBA was dat de reden om die steun op te zeggen.
VAR terug?
We hadden een naar tevredenheid werkend systeem om de risico’s van de opdrachtgevers uit te sluiten: de VAR. In de wandelgangen wordt dan ook in toenemende mate gefluisterd dat het happy end aan deze soap zal zijn: de herinvoering van de VAR.
Maar zoals een goede soap betaamt, is er een cliffhanger. We moeten in spanning wachten tot het nieuwe seizoen, waarin het nieuwe Kabinet naar het happy end toe kan gaan werken. De eerste weddenschappen over (het moment van) de herinvoering van de VAR zijn ongetwijfeld al afgesloten!
De VAR had één belangrijk nadeel: hij werkte de als ongewenst aangemerkte schijnzelfstandigheid in de hand. Maar dat zou, naar ons idee, ondervangen moeten kunnen worden met een adequate controle door de Belastingdienst, zowel bij de afgifte van de VAR als daarna. Dat kan wellicht geschieden door de ambtenaren die uitgebreide ervaring hebben opgedaan met de beoordeling van de modelovereenkomsten.