De volledige tekst van deze factsheet is beschikbaar in pdf-format.
Deze notitie is geüpdatet naar de per 1 januari 2024 geldende wet- en regelgeving.
Degene die een schenking of gift ontvangt van iemand die op het moment van de schenking in Nederland woont, moet schenkbelasting betalen. Optimaal gebruik van de wettelijke vrijstellingen beperkt de schenkbelasting. In deze notitie beschrijven wij kort de in de praktijk meest gebruikte vrijstellingen.
Alle vrijstellingen schenkbelasting betreffen zogeheten voetvrijstellingen. Dat houdt in dat wanneer een hoger bedrag dan de vrijstelling wordt geschonken, alleen over het bedrag waarmee de vrijstelling wordt overschreden de schenkbelasting is verschuldigd[1].
Overige verkrijgers
De algemene vrijstelling schenkbelasting bedraagt per jaar € 2.648 (2023: € 2.418). Deze vrijstelling geldt bijvoorbeeld bij een verkrijging door kleinkinderen.
Kinderen
Als kinderen verkrijgen van hun ouder(s) wordt voornoemde algemene vrijstelling vervangen door een vrijstelling van € 6.608 (2023: € 6.035) per jaar.
Eenmalig verhoogd (kinderen)
Kinderen mogen voor schenkingen van hun ouder(s) in de periode tussen hun 18e en hun 40e verjaardag één keer kiezen om de vrijstelling van € 6.608 te vervangen door € 31.696 (de eenmalig verhoogde vrijstelling; 2022: € 28.947). Op deze vrijstelling moet in de aangifte schenkbelasting een beroep worden gedaan.
Schenking voor studie: extra verhoogd
Als de schenking wordt gebruikt voor een studie waarvan de jaarlijkse kosten meer bedragen dan € 20.000 kan deze eenmalig verhoogde vrijstelling worden verhoogd tot € 66.023 (de eenmalig extra verhoogde vrijstelling; 2023: € 60.298).
chenking voor eigen woning
Deze vrijstelling is per 1 januari 2023 verlaagd naar € 28.947 en wordt per 1 januari 2024 afgeschaft. Begiftigden die in 2022 een bedrag met toepassing deze vrijstelling hebben ontvangen, mogen in 2023 tot € 106.671 aanvullend een bedrag onder de vrijstelling ontvangen (deze aanvulling moet dan wel daadwerkelijk in 2023 aan het kind worden betaald).
De vrijstelling mag over 3 opeenvolgende jaren gespreid worden besteed aan de eigen woning. Begiftigden die in 2022 een (of meer) schenking(en) onder de vrijstelling hebben ontvangen (eventueel aangevuld in 2023), kunnen dit bedrag nog in 2023 en 2024 besteden aan hun eigen woning.
Volledige vrijstelling
Tot het volledige ontvangen bedrag vrijgesteld van schenkbelasting zijn (onder andere) verkrijgingen:
- door een ANBI, een SBBI en een steunstichting-SBBI, alsmede[2];
- van een ANBI.
BOF
Eén van de grootste vrijstellingen in de schenkbelasting is de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF). Die vrijstelling geldt wanneer ondernemingsvermogen (of aanmerkelijk belangaandelen van een BV waarin een materiële onderneming wordt gedreven) door middel van schenking wordt verkregen.
De BOF is een voorwaardelijke vrijstelling: de verkregen onderneming moet minstens 5 jaar worden voortgezet. Wanneer hier niet aan wordt voldaan, is de schenkbelasting alsnog verschuldigd.
Voor de going concernwaarde tot € 1.320.358 (2022: € 1.205.871) aan verkregen ondernemingsvermogen geldt een 100% voorwaardelijke vrijstelling; daarboven is 83% van het verkregen ondernemingsvermogen voorwaardelijk vrijgesteld van schenkbelasting.
Met ingang van 2025 wordt de going concernwaarde tot € 1.500.000 voor 100% voorwaardelijk vrijgesteld; daarboven is 75% van het verkregen ondernemingsvermogen voorwaardelijk vrijgesteld van schenkbelasting.
Het past niet binnen het bestek van deze korte notitie om de aan de toepassing van de BOF verbonden voorwaarden uit te werken.
Met ingang van 2024 is aan derden verhuurd vastgoed van rechtswege uitgesloten van de BOF.
Met ingang van 2025 wordt de doelmatigheidsmarge van 5% afgeschaft en hoort het voor andere dan bedrijfsdoeleinden gebruikte deel van zaken niet tot het ondernemingsvermogen indien het niet-zakelijke gebruik 10% of meer bedraagt en de waarde in het economische verkeer van de zaak meer bedraagt dan € 100.000.
Er staan nog meer wijzigingen in de BOF op stapel. De inhoud van deze wijzigingen en het moment waarop ze ingaan, is echter nog hoogst onzeker.
Tarieven
Voor zover het op grond van schenking ontvangen bedrag hoger is dan de vrijstelling gelden de volgende tarieven.
Tot een bedrag (na aftrek van de vrijstelling) van € 151.805 (2023: € 138.642) betalen:
- de partner en kinderen: 10%
- (achter)kleinkinderen: 18%
- andere verkrijgers: 30%
Over het bedrag van de verkrijging boven € 151.805 (2022: € 138.642) betalen:
- de partner en kinderen: 20%
- (achter)kleinkinderen: 36%
- andere verkrijgers: 40%
Aangifte
Wanneer schenkbelasting is verschuldigd en/of één van de verhoogde vrijstellingen wordt toegepast, moet Belastingdienst tijdig om uitreiking van een aangiftebiljet worden gevraagd
Het is echter ook toegestaan om direct aangifte schenkbelasting te doen. Dat kan online (daarvoor is een DigiD nodig) of met een formulier op de website van de Belastingdienst.
De aangifte schenkbelasting moet worden ingediend binnen 2 maanden na het jaar waarin de schenking is ontvangen. Voor in 2023 ontvangen schenkingen moet de Belastingdienst de aangifte schenkbelasting derhalve uiterlijk 29 februari 2024 hebben ontvangen.
Advies
In deze notitie zijn de vrijstellingen en tarieven van de schenkbelasting globaal besproken. Natuurlijk is de belastingheffing een belangrijk element in de afweging om wel of niet te schenken. Maar er spelen in het algemeen meer (financiële en emotionele) aandachtspunten. En bij de uitvoering van de schenkingen moet zorgvuldig worden gewaarborgd dat tijdig aan alle voorwaarden en formaliteiten wordt voldaan. Vaak is het verstandig om de voorwaarden van de schenking schriftelijk vast te leggen.
Deze notitie is bedoeld om een regeling in grote lijnen uiteen te zetten. Met het oog op de leesbaarheid zijn zaken daarom vereenvoudigd weergegeven. VWG is niet aansprakelijk voor de gevolgen van handelingen die naar aanleiding van deze notitie wel of niet zijn uitgevoerd.
[1] Wanneer in 2024 € 5.000 wordt geschonken met toepassing van de algemene vrijstelling, is schenkbelasting verschuldigd over € 5.000 -/- € 2.648 = € 2.352.
[2] ANBI is een Algemeen Nut Beogende Instelling. SBBI is een Sociaal Belang Behartigende Instelling.