Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft onlangs een Factsheet gepubliceerd over verlof delen. Dat werknemers hun verlof delen met hun collega’s is niets nieuws, maar het komt in de praktijk nog niet zo heel veel voor.
Iets wat lijkt op verlof delen is het offeren van vakantiedagen of overuren ten behoeve van een goed doel.
Verlof delen
Het idee van verlof delen ontstaat vaak wanneer een werknemer moet bijspringen in de zorg voor een ziek kind, een zieke partner of hulpbehoevende ouders (mantelzorg). Wanneer het vakantieverlof en alle mogelijkheden van bijzonder of buitengewoon verlof voor deze werknemer zijn uitgeput, willen collega’s helpen door een deel van hun verlof op te offeren ten behoeve van extra verlof voor hun mantelzorg verlenende collega.
Werkgevers bepalen zelf of ze het verlof delen mogelijk maken binnen hun onderneming. Het is aan te bevelen om de ondernemingsraad of een ander medezeggenschapsorgaan te betrekken bij de afwegingen hieromtrent.
Werknemers kan op geen enkele wijze worden verplicht om hun verlof te delen met hun collega(‘s).
De factsheet meldt dat het verlof delen op verschillende manieren kan worden ingericht. Maar wanneer niet de variant “een-uur-voor-een-uur” wordt gebruikt, luidt het advies om vooraf de gevolgen af te stemmen met de Belastingdienst. Met deze variant wordt bedoeld dat een werknemer 1 uur opoffert, voor 1 uur (extra) verlof van een collega, ongeacht functie, schaal of loonniveau.
Wettelijk minimum verlof
De wettelijke vakantie waarop elke werknemer recht heeft, bedraagt elk jaar 4 keer de in de arbeidsovereenkomst met de werknemer afgesproken wekelijkse arbeidsduur. Een werknemer die full time (derhalve 5 dagen per week) werkt, heeft dus recht op 4 * 5 = 20 vakantiedagen per jaar. Dit wettelijke minimum mag, op grond van dwingend van toepassing zijnde wettelijke bepalingen, op geen enkele manier worden beperkt. Deze wettelijke vakantiedagen mag een werknemer dan ook niet met collega’s delen.
Naast de wettelijke vakantie geeft de CAO of de individuele arbeidsovereenkomst veelal recht op extra vakantiedagen. Deze bovenwettelijke vakantiedagen mogen wel worden ingezet voor verlof delen met collega’s. Verder kunnen bijvoorbeeld overuren worden ingezet om extra verlof voor een mantelzorgende collega mogelijk te maken.
Soorten verlof
Naast de hiervoor genoemde wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen kent Nederland nog diverse soorten van betaald en onbetaald verlof.
- Zwangerschaps- en bevallingsverlof
- Kraamverlof
- Ouderschapsverlof
- Adoptie- of pleegzorgverlof
- Zorgverlof (lang- en kortdurend)
- Calamiteitenverlof
Volgens de factsheet kan verlof alleen worden gedeeld wanneer al deze vormen van verlof ontoereikend zijn.