De meeste mensen, die inkomstenbelasting betalen of terugontvangen, krijgen van de Belastingdienst elk jaar een uitnodiging tot het doen van aangifte.
Uitnodiging
Dat klinkt vriendelijk: een uitnodiging. Maar het is wel een uitnodiging, die je niet naast je neer mag leggen. Als de Belastingdienst je heeft uitgenodigd om aangifte te doen, MOET je aangifte doen. Dat moet ook nog eens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud. Uiteraard moet de aangifte vóór de door de Belastingdienst vastgestelde datum zijn ingediend.
Het wordt nog spannender: als je inkomstenbelasting verschuldigd bent en de Belastingdienst stuurt je geen uitnodiging tot het doen van aangifte, dan moet je daar zelf om vragen. Dat moet binnen 6 maanden nadat de belastingschuld is ontstaan. Doe je dat niet, dan kan de Belastingdienst je een administratieve boete opleggen van € 2.639.
Sanctie
Als je, na daartoe te zijn uitgenodigd, de aangifte niet bij de Belastingdienst indient, kun je tegen de volgende sancties aanlopen:
- een administratieve boete;
- omkering en verzwaring van de bewijslast.
De boete voor het niet indienen van je aangifte inkomstenbelasting bedraagt € 369 (maar dit kan oplopen naar € 5.278 als je vaker verzuimt). Per aangifte kan de Belastingdienst deze boete opleggen. Fiscaal partners krijgen bijvoorbeeld elk afzonderlijk de boete.
Voor de vennootschapsbelasting is de boete aanzienlijk hoger: € 2.639.
Deze boete kan pas worden opgelegd, nadat je schriftelijk bent aangemaand om de aangifte te doen. In de aanmaning geeft de Belastingdienst je nog een (korte) tijd om de aangifte alsnog in te leveren. Voorheen stuurde de Belastingdienst voorafgaand aan de aanmaning een herinnering. Die ontvang je tegenwoordig niet meer.
Omkering van de bewijslast betekent dat niet de Belastingdienst moet bewijzen hoe hoog je te belasten inkomen is. De Belastingdienst maakt daarvan een redelijke schatting op basis van de gegevens in haar administratie.
Verzwaring van de bewijslast betekent dat, als het geschatte inkomen te hoog is, je als belastingplichtige daarvoor het overtuigende bewijs moet leveren.
Elektronisch
Aangifte inkomstenbelasting doe je sinds een aantal jaren elektronisch. Tot en met 2014 door het downloaden van het aangifteprogramma. Sinds 2015 in je persoonlijke domein op de website van de Belastingdienst.
Is het downloaden van het aangifteprogramma een verzoek aan de Belastingdienst om te worden uitgenodigd tot het doen van aangifte? De Rechtbank Gelderland vond onlangs van wel. Aan het downloaden van het aangifteprogramma verbond de rechtbank het gevolg dat die duidelijk, stellig en zonder voorbehoud moest worden ingediend. Dat was niet gebeurd. Daarom draaide de rechtbank de bewijslast om.
Een paar maanden voor deze uitspraak oordeelde het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch anders. In die zaak moest de Belastingdienst aan de bak om haar correcties te onderbouwen.
In de zaak bij Rechtbank Gelderland stond vast dat belastingplichtige het aangifteprogramma daadwerkelijk had gedownload. Hij had de aangifte namelijk ook ingediend, maar er zijn crimineel vergaarde inkomen niet in verwerkt.
Als je het aangifteprogramma enkel uit nieuwsgierigheid hebt gedownload, maar geen aangifte hebt ingediend, zou het wat vreemd zijn dat je een boete wordt opgelegd. De Belastingdienst kon ook niet (eenvoudig) vaststellen door wie het aangifteprogramma werd gedownload. In het huidige persoonlijke domein is dat, naar alle waarschijnlijkheid, een stuk eenvoudiger. Wordt het bekijken van de aangifte in je persoonlijke domein gezien als vragen om een uitnodiging tot het doen van aangifte? Daar zal de rechter binnenkort ook wel een keer over moeten oordelen.