Vrijwilligers met een uitkering kunnen door een ontvangen vrijwilligersvergoeding hun uitkering deels moeten terugbetalen. Uit antwoorden op Kamervragen blijkt dat de vrijwilligersregeling als onduidelijk en oneerlijk wordt ervaren.
Vrijwilligersregeling
De vrijwilligersregeling is van origine een fiscale regeling. Mensen die fiscaal als vrijwilliger worden gezien, kunnen zonder verdere bewijsstukken een belastingvrije uitkering ontvangen tot maximaal € 190 per maand en € 1.900 per jaar (dit zijn de voor 2023 geldende bedragen). We leggen de vrijwilligersregeling uit in onze factsheet Vrijwilliger.
Particpatiewet
Mensen met een uitkering worden op hun uitkering gekort voor de middelen (het vermogen en het inkomen) die ze zelf genereren. Eén van de uitzonderingen daarop zijn de middelen die ze ontvangen voor vrijwilligerswerk. Sinds een paar jaar wordt in de Participatiewet verwezen naar maximumbedragen uit de fiscale wetgeving. Deze aansluiting geldt niet voor de invulling van het begrip vrijwilliger. Op dat onderwerp hebben de uitvoerende instanties enige eigen beleidsvrijheid.
Belangrijk verschil tussen de fiscale regels en de participatiewet is dat overschrijding van de maximale bedragen er in het kader van de participatiewet niet toe leidt dat de hele vrijwilligersvergoeding wordt gekort op de uitkering. De korting omvat alleen het bedrag boven € 190/€ 1.900.
Wanneer één van de genoemde bedragen worden overschreden vervalt de fiscale vrijwilligersregeling, maar kan nog wel worden aangetoond dat aan de vrijwilliger alleen daadwerkelijk gemaakte kosten zijn vergoed. Zolang die blijven binnen de fiscale normen en regels is belastingheffing niet aan de orde. Ook voor de Participatiewet geldt dat aantoonbare vergoedingen voor daadwerkelijk gemaakte kosten niet op de uitkering worden gekort.
Communicatie
Het Kabinet gaat de onduidelijkheden over de vrijwilligersregeling wegnemen door de communicatie te verbeteren. Benadrukt wordt dat de vrijwilligersregeling niet is bedoeld om een zo hoog mogelijke financiële prikkel te bieden aan vrijwilligers en/of als aanvulling op het inkomen van mensen met een uitkering, maar als vereenvoudiging van de administratieve lasten voor het vergoeden van de voor het vrijwilligerswerk gemaakte kosten. En het Kabinet acht het van groot belang dat betaald werk niet wordt verdrongen door vrijwilligerswerk.