Na de coronacrisis is thuiswerken een stuk gewoner geworden. Maar als het huis niet in Nederland staat, kan thuiswerken het gevolg hebben dat de werknemer in diens woonland moet worden verzekerd.
Verzekeringsplicht
In welk land iemand verzekerd is voor de sociale verzekeringen wordt binnen de Europese Unie geregeld in Verordening 883/2004. Hoofdregel, voor mensen die in loondienst werken, is dat ze zijn verzekerd in hun woonland, mits ze daar een substantieel deel van hun werkzaamheden verrichten. Substantieel wordt in deze regeling gelijk gesteld aan 25% of meer. Werknemers die niet substantieel in hun woonland werken, zijn verzekerd in het land waar hun werkgever is gevestigd.
Op basis van deze regels is iemand die bijvoorbeeld in Duitsland woont en 4 dagen per week in loondienst werkt bij een Nederlandse werkgever in Nederland verzekerd. Wanneer deze werknemer de ene week één en en de andere week twee dagen thuis werkt, verricht hij zijn werk voor 25% of meer in het land waar hij woont, met als gevolg dat hij in Duitsland is verzekerd.
Corona
Tijdens de coronaperiode werd het thuiswerken voor veel werknemers dusdanig structureel dat de 25% werd overschreden. Omdat het niet wenselijk was dat daardoor de verzekeringsplicht voor de sociale verzekeringen zou wijzigen, zijn Europese afspraken gemaakt dat het thuiswerken geen gevolgen heeft voor de verzekeringsplicht. Deze afspraken lopen tot 1 juli 2023.
Kaderovereenkomst
Het is de bedoeling om de mogelijkheden voor thuiswerken door in een ander land wonende werknemers, zonder dat dit gevolgen heeft voor de verzekeringsplicht, met ingang van 1 juli 2023 te verruimen. 25% wordt dan vervangen door 50%, waardoor werknemers maximaal de helft van hun arbeidstijd thuis kunnen werken.
Voor werknemers die meer dan 25% maar niet meer dan 50% thuis werken zou dan wel een verzoek moeten worden ingediend bij de Sociale VerzekeringsBank (SVB). Nederland onderzoekt nog of de SVB in staat zal zijn om het verwachte grote aantal verzoeken te verwerken. Het is daarom nog niet bekend of de verruiming op 1 juli 2023 in werking zal treden.
Werkgevers doen er verstandig aan om in hun beleid ten aanzien van thuiswerken rekening te houden met de regels inzake de verzekeringsplicht. Anders lopen ze het risico dat ze door enthousiast thuiswerkende grensarbeiders worden geconfronteerd met de verplichting om via een Duitse of Belgische loonadministratie in het buitenland premies af te dragen.