In box 3 wordt je inkomen berekend over de (waarde van) het saldo van je bezittingen en schulden in die box op 1 januari van elk jaar. Wat als een bezitting verdwijnt als sneeuw voor de zon?
Oplichter
Bij Rechtbank Noord-Nederland speelde recent een zaak waarin iemand op 1 januari 2017 een geldleningsovereenkomst sloot. Op 2 januari 2017 maakt hij de uitgeleende € 100.000 over aan de lener. De lening zou op 7 februari 2017 worden afgelost, met € 10.000 aan rente.
Al snel na 2 januari 2017 blijkt dat sprake is van fraude. Het uitgeleende bedrag zal niet worden terugbetaald. De Rechtbank beslist dat de € 100.000 toch in 2017 volledig in box 3 wordt belast. De peildatumsystematiek kan voor belastingplichtigen zowel voordelig als nadelig uitpakken.
Oudejaarsloterij
In 2010 besliste de Hoge Raad in vergelijkbare zin ten aanzien van de winnaar van de hoofdprijs in de oudejaarsloterij (€ 20.000.000). Deze prijs viel op oudejaarsdag 2004 en werd op 4 januari 2005 bijgeschreven op de bankrekening van de winnaar. De € 20.000.000 werd door de Belastingdienst in 2005 belast in box 3. De Hoge Raad bevestigt dat dit juist is.
Aandelen SNS
De enige zaak waarin het voor belastingplichtige wel goed ging betreft onteigende aandelen SNS. Belanghebbende in die zaak bezat op 1 januari 2013 voor € 290.955 aan aandelen SNS-Reaal. Deze aandelen zijn op 1 februari 2013 door de Minister van Financiën onteigend.
De Hoge Raad beslist dat in deze situatie sprake is van een individuele buitensporige last op grond waarvan de heffing van inkomstenbelasting over box 3 moet worden beperkt. Door de onteigening daalde het inkomen van belanghebbende onder de armoedegrens, onder andere doordat hij door het inkomen in box 3 niet meer in aanmerking kwam voor huurtoeslag.