We kunnen en mogen weer op vakantie. Dit brengt voor werkgevers wel risico’s en vragen met zich mee. Wat nou als de werknemer door een plotselinge lockdown vast komt te zitten in zijn of haar vakantieland? Wat te doen met een werknemer die besmet raakt? Moet de werknemer na de vakantie 14 dagen in quarantaine? En moet het loon worden doorbetaald in vorengenoemde situaties?
Risico werknemer
In de wet is opgenomen “geen arbeid, wel loon” (artikel 7:628 van het Burgerlijk Wetboek). Oftewel, in het algemeen geldt dat je als werkgever gewoon het loon moet doorbetalen ongeacht de reden waardoor geen arbeid kan worden verricht. Daarnaast geldt dat als een werknemer ziek wordt op vakantie, er gewoon recht bestaat op loondoorbetaling bij ziekte, mits de werknemer zich tijdig ziek meldt.
Het voorgaande kan echter anders zijn indien je als werkgever kan aantonen dat de werknemer bewust het risico heeft genomen dat hij na zijn vakantie niet kan komen werken (de bewijslast ligt bij de werkgever). In dat het geval kun je in beginsel de loondoorbetaling stopzetten.
Informeer werknemer over risico loonstop
Om als werkgever te kunnen stellen dat het risico van het niet kunnen komen werken voor rekening komt van de werknemer, doe je er verstandig aan voorafgaande aan de vakantieperiode schriftelijk kenbaar te maken in welke situaties daar sprake van zal zijn. De gevolgen, voor de werknemer die op vakantie gaat, zijn daardoor vooraf duidelijk in kaart gebracht. Hierdoor sta je als werkgever sterker in je standpunt dat de werknemer ondanks de waarschuwing toch het risico heeft genomen.
Voor het informeren van de werknemer dient bij voorkeur verwezen te worden naar de website van rijksoverheid inzake de status van alle reisadviezen: https://www.nederlandwereldwijd.nl/reizen/reisadviezen
Kleurcodes
Er zijn vier kleurcodes.
- Groen= er kan gereisd worden naar het gebied.
- Geel = er kan gereisd worden naar het gebied, ook voor vakantie, maar houd rekening met beperkende maatregelen.
- Oranje = reis alleen als dat noodzakelijk is. Vakantiereizen en andere reizen die niet noodzakelijk zijn, worden afgeraden.
- Rood = geadviseerd wordt om niet naar het gebied af te reizen.
Vakantiebeleid
Inzake het vakantiebeleid tijdens de coronapandemie en het al dan niet stopzetten van de loonbetaling kan het volgende worden gehanteerd. De werknemer gaat naar een land met de volgende code:
- groen: loon gewoon doorbetalen;
- geel (min of meer zelfde besmettingsrisico’s als in NL): loon gewoon doorbetalen ook ingeval van ziekte;
- geel, maar gedurende de vakantie is de code veranderd naar oranje en vooraf waren er al signalen voor deze wijziging: de verplichting om gedurende 14 dagen na terugkomst in quarantaine te gaan, geen loon gedurende de afwezigheid na de vakantie, ook ingeval van ziekte door corona, en geen loon tijdens de 14 dagen quarantaine periode;
- oranje: de verplichting om gedurende 14 dagen na terugkomst in quarantaine te gan, geen loon gedurende de afwezigheid na de vakantie, ook ingeval van ziekte door corona;
- rood: geen loon gedurende de afwezigheid na de vakantie, ook ingeval van ziekte door corona, en ook geen loon tijdens de verplichte 14 dagen quarantaine periode.
Indien de werknemer naar een land gaat met code oranje of rood en hij/zij wordt daar besmet met corona dan kan gesteld worden dat de werknemer welbewust een groter risico op besmetting heeft genomen. Hierdoor kun je het standpunt innemen dat er dan ook geen recht is op loon gedurende de ziekteperiode. Je moet dan wel kunnen bewijzen dat de werknemer het virus in het vakantieland heeft opgelopen.
Thuiswerken
Daarbij opgemerkt dat als de werknemer thuis of vanuit het vakantieadres kan werken na de vakantie, bijvoorbeeld tijdens een lockdown of gedurende de 14 dagen quarantaine, het bovenstaande niet geldt. Het bovenstaande geldt in beginsel ook niet als de werknemer ziek wordt op vakantie, in dergelijke gevallen dien je als werkgever het loon bij ziekte door te betalen. Dit is anders als de werknemer naar een land is gegaan met code oranje of rood en daar besmet is geraakt met het coronavirus.
Ingeval de werknemer ziek wordt, maar de ziekte niet corona-gerelateerd is, dien je gewoon het loon bij ziekte door te betalen.
Opname verlofuren
In plaats van het loon niet door te betalen kan er in overleg met de werknemer bijvoorbeeld ook voor gekozen worden om verlof-uren op te nemen. Het is echter de vraag of de werknemer nog wel verlof-uren open heeft staan, aangezien de werknemer net van vakantie terugkomt. Het verlofsaldo zal daardoor waarschijnlijk minimaal zijn.
Melden vakantieland
Wettelijk is het niet toegestaan om naar bepaalde privézaken van de werknemer te vragen. In dit geval is het echter te onderbouwen dat je werknemers verzoekt om te melden naar welk land zij op vakantie gaan. Als werkgever heb je namelijk een zogenaamde wettelijke zorgplicht richting je werknemers en ook naar je cliënten. Je moet een besmettingsrisico voorkomen. Voorts mag je ook aan je werknemer vragen wanneer hij of zij terugkeert van vakantie, dit in verband met een eventuele quarantaine periode van 14 dagen.
Quarantaine verplicht
Voor landen met code oranje of rood geldt het dringend advies vanuit de overheid om na terugkomst 14 dagen in quarantaine te gaan. Ondanks dat het een advies betreft dien je dit uitgangspunt als werkgever op te volgen, mede gezien vanuit de zorgplicht.
Dat betekent dat je werknemers de verplichting oplegt om 14 dagen in quarantaine gaan. Dit moet je van te voren kenbaar maken aan je werknemers. Hetzelfde geldt voor de gevolgen ten aanzien van het loon.
Geen repatriëring
Inmiddels is algemeen bekend dat de overheid geen mensen meer gaat repatriëren vanwege corona. Enkel indien er een pakketreis is geboekt zal een reisorganisatie verplicht zijn om haar reizigers terug te halen. Ook hier moeten de werknemers rekening mee houden.
Voorbeeldbrief
Het stoppen van het betalen van loon is een zware maatregel. Dit kan derhalve leiden tot een geschil en/of rechtszaak met de werknemer. Tot op heden is hier vanzelfsprekend nog geen jurisprudentie over. Het is dus niet met zekerheid te stellen dat bovengenoemd vakantiebeleid wordt goedgekeurd door een rechter. Door vooraf duidelijk de werknemers te informeren heb je als werkgever in elk geval voldaan aan de informatieplicht en zorgplicht.
VWG heeft een voorbeeldbrief beschikbaar welke je zou kunnen gebruiken om intern het vakantiebeleid met betrekking tot corona kenbaar te maken. Neem hiervoor contact op met onze arbeidsrechtjurist mr. G.A.J. (Gert-Jan) Brinkman via gbrinkman@vwg.nl