Heb je plannen om je (schoon)moeder, -vader of beiden in huis te nemen? Of heb je de wens om een zelfstandige unit of een luxe tuinhuis op je erf te plaatsen, zodat hierin gewoond kan worden? In dat geval ben je vast nieuwsgierig welke mogelijkheden er zijn en welke fiscale gevolgen dit met zich mee brengt.
Mantelzorgwoning
Een mantelzorgwoning is een zelfstandige tijdelijke woonunit die staat op het erf van de hoofdwoning. Dit kan bijvoorbeeld een luxe tuinhuis of een tijdelijke geplaatste zorgunit zijn. De mantelzorger woont in de hoofdwoning en de zorgvrager woont in de losse mantelzorgwoning. Als de mantelzorg eindigt, mag de mantelzorgwoning niet langer worden gebruikt. Een vergunning is, onder voorwaarden, sinds november 2014 in de meeste gevallen niet meer nodig. Wel moet er worden voldaan aan de regels van het Bouwbesluit.
Kangoeroewoning
Een kangoeroewoning is een combinatie van twee zelfstandige woonruimtes onder één dak. Elke woonruimte kan een eigen ingang en voorzieningen hebben, maar ze mogen ook een gezamenlijk entree hebben. De woonruimtes houden in principe hetzelfde huisnummer en de bewoners staan op hetzelfde adres ingeschreven, maar dit kan ook anders worden geregeld door middel van een splitsing. Hiervoor dient wel toestemming bij de gemeente te worden aangevraagd. Ook moet worden aangetoond dat er een zorgrelatie is met (schoon)moeder of/en -vader.
Korte schets fiscale gevolgen mantelzorgwoning en kangoeroewoning
| Gevolgen | Mantelzorgwoning (tijdelijk!) | Kangoeroewoning |
| WOZ-waarde | Sinds 2017 is bepaald dat een mantelzorgwoning niet meetelt bij de WOZ-waardebepaling. | Als de gebruiker het recht (recht van gebruik en bewoning) heeft om het gedeelte van de woning te gebruiken en daar te wonen, terwijl diegene niet het eigendom van de woning heeft, moet het als een apart WOZ-object worden aangemerkt. |
| Kosten aftrekbaar | Nee, het is een investering in een tijdelijke woning. Nadat de mantelzorg stopt moet de woning in oorspronkelijke staat worden teruggebracht. | De gemaakte kosten voor de verbouwing van de woonruimte van de andere gebruiker zijn niet aftrekbaar omdat dit gedeelte niet (langer) kwalificeert als eigen woning. Dit gedeelte van de woning verhuist van box 1 naar box 3 met mogelijke fiscale gevolgen. |
| Hypotheekrente | De betaalde rente voor een aangegane hypotheek voor de tijdelijke unit is niet aftrekbaar. | De betaalde hypotheekrente voor de hypotheek voor het woongedeelte van de andere gebruiker, is niet aftrekbaar, omdat dit gedeelte niet kwalificeert als eigen woning. |
| Box 3 | De waarde van een tijdelijke mantelzorgwoning valt niet in box 3. | Het gedeelte van de woning waar (schoon)moeder of -vader gaat wonen, valt in box 3 alsmede de bijbehorende schuld. |
Gevolgen fiscaal partnerschap, toeslagpartnerschap
Je kunt door een mantelzorg- of kangoeroewoning met meerdere mensen samen wonen op hetzelfde adres. Je kunt maar met één persoon fiscaal partner zijn. Als dit je echtgeno(o)t(e) is en blijft, is dit geen probleem. Als je echter als alleenstaande met je alleenstaande moeder of vader gaat samenwonen, kunnen de gevolgen als fiscale partners groot zijn.
Als je door het samenwonen ook toeslagpartner bent geworden, moeten de inkomens worden samengeteld voor de toeslagen. Dit kan tot gevolg hebben dat je minder of geen recht meer hebt op huurtoeslag, zorgtoeslag en/of kindgebondenbudget. Ook kan het gevolgen hebben voor het recht op de alleenstaandeouderenkorting.
AOW-uitkering, Anw-uitkering / pensioen
De hoogte van uitkeringen zijn afhankelijk van de woonsituatie van de gerechtigde. Voor AOW-gerechtigden die alleenstaand waren en door de gewijzigde situatie zijn gaan samenwonen met zoon of dochter die ongehuwd is en daarmee een gezamenlijke huishouding voeren, heeft dit gevolgen voor de hoogte van de AOW-uitkering. Ook kan het recht op een Anw-uitkering vervallen als een rechthebbende langer dan 6 maanden gaat samenwonen. Daarnaast kan het ook gevolgen hebben voor de hoogte van je pensioenuitkering.
Mocht je nieuwsgierig zijn geworden naar de specifieke gevolgen in je eigen situatie, neem dan contact op met een van onze adviseurs.