Bij veel leningen voor de financiering van de eigen woning is ook een kapitaalverzekering afgesloten. De bedoeling is dat met het in deze kapitaalverzekering eigen woning (KEW) te sparen kapitaal de lening wordt afgelost.
Kapitaalverzekering
Voor een kapitaalverzekering betaalt u in het algemeen per maand, kwartaal of jaar premie. De verzekeringsmaatschappij belegt die premies of vergoedt er rente op. Als het einde van de looptijd (bij expiratie) van de verzekering is bereikt, wordt het opgebouwde kapitaal aan u uitgekeerd.
Spaarrekening
Alternatief voor de kapitaalverzekering eigen woning (KEW) is de spaarrekening eigen woning (SEW). U betaalt dan geen premie, maar legt elke maand, kwartaal of jaar in op een spaarrekening bij een bank. Bij het einde van de looptijd van de SEW wordt het tegoed op de spaarrekening aan u uitgekeerd.
Inkomen
Het inkomen uit een KEW of SEW wordt bepaald op het verschil tussen de betaalde premies of inleg en het uitgekeerde kapitaal.
Voorbeeld
U legt gedurende 20 jaar elke maand € 100 aan premie in. De totaal ingelegde premie bedraagt dan: 240 * € 100 = € 24.000.
Bij expiratie keert de verzekeringsmaatschappij het opgebouwde kapitaal, groot € 30.000, aan u uit.
Uw inkomen uit de kapitaalverzekering bedraagt dan: € 30.000 – € 24.000 = € 6.000.
Bij dit voorbeeld hoort de kanttekening dat in de praktijk niet de volledige premie van € 100 wordt belegd. Uit de premie worden bijvoorbeeld vooraf de kosten van de verzekeringsmaatschappij betaald, alsmede de premies voor bijkomende verzekeringen.
Vrijstellingen
Het rendement in een uitkering uit een KEW of SEW wordt niet belast met inkomstenbelasting, indien:
- de uitkering niet meer bedraagt dan € 36.800 en u gedurende tenminste 15 jaar premie heeft betaald of heeft ingelegd;
- de uitkering niet meer bedraagt dan € 162.000 en u gedurende tenminste 20 jaar premie heeft betaald of heeft ingelegd.
Andere voorwaarden voor de toepassing van de vrijstelling zijn:
- de hoogste jaarpremie mag daarbij maximaal 10 keer de laagste jaarpremie hebben bedragen;
- de vrijstelling geldt voor zover met de uitkering daadwerkelijk op de eigen woninglening wordt afgelost.
Voorbeeld
De huiseigenaar in het vorige voorbeeld stort in het eerste jaar een premie van € 10.000. En in de volgende jaren maandelijks € 100.
De hoogste jaarpremie bedraagt dan € 10.000. De laagste: 12 * € 100 = € 1.200.
10 keer de laagste jaarpremie komt op: 10 * € 1.200 = € 12.000.
Conclusie: de hoogste jaarpremie heeft minder dan 10 keer de laagste jaarpremie bedragen. De vrijstelling is van toepassing.
Afkoop
Huiseigenaren in financiële problemen moeten het kapitaal in hun KEW of het tegoed op hun SEW soms innen voor het einde van de looptijd. Als dan niet gedurende 15 of 20 jaar premie is betaald of is ingelegd, is de uitkering niet vrijgesteld van inkomstenbelasting. Uiteraard hoeft alleen belasting te worden betaald wanneer met de KEW of SEW per saldo een positief rendement is behaald.
Tijdklemmen niet van toepassing
De hiervoor beschreven vereiste perioden van premiebetaling worden de tijdklemmen genoemd. In onderstaande gevallen zijn deze tijdklemmen niet van toepassing. Dat houdt in dat de uitkering uit de KEW of SEW is vrijgesteld, ondanks dat niet tenminste 15 of 20 jaar premies zijn betaald of is ingelegd.
Deze situaties zijn:
- beëindiging fiscaal partnerschap (bijvoorbeeld bij echtscheiding);
- als schuldhulpverlening wordt aangeboden;
- verkoop van de eigen woning, waarbij direct een nieuwe eigen woning ter beschikking staat (KEW of SEW uitkeren binnen 6 maanden na vervreemding van de woning);
- als de lasten van de eigen woning niet meer kunnen worden betaald (te beoordeling van een daartoe aangewezen onderdeel van de Belastingdienst Den Haag).