In het najaar van 2022 heeft Europees Hof van Justitie bepaald dat de algemene toegankelijkheid van het UBO-register in strijd is met het recht op privacy (lees hier: Streep door publieke toegankelijkheid van het UBO-register meer hierover). Sinds deze tijd is het UBO register niet meer toegankelijk voor het publiek. Het kabinet heeft inmiddels regelgeving opgesteld om de toegang tot het UBO-register te beperken. Over die conceptwetgeving is een internetconsultatie gestart, die tot en met 28 juni 2023 loopt.
Bezorgdheid over privacy
Al geruime tijd is er twijfel over de rechtsgeldigheid van het UBO-register. Zo heeft Stichting Privacy First in Nederland een kort geding aangespannen tegen de staat (lees hier meer over Het UBO-register twijfel over rechtsgeldigheid ) en later zijn zij in hoger beroep gegaan (zie hier Het UBO-register privacy first verliest hoger beroep ). Ook buiten Nederland hield het UBO-register de gemoederen bezig. In Luxenburg was dit voor een rechter aanleiding om prejudiciële vragen te stellen aan het HvJ EU.
Centraal in zowel de Nederlandse als de Luxemburgse procedure stond de rechtmatigheid van de algemene openbaarheid van het UBO-register.
Openbare gegevens oude regeling
Op grond van de oude regeling waren onder andere de volgende gegevens in het UBO-register openbaar:
- voor- en achternaam;
- geboortejaar en -maand;
- nationaliteit;
- woonstaat;
- aard en omvang van het economische belang
In Nederland kon iedereen inzage krijgen in het register.
Het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel dat ter consultatie is gelegd, strekt ertoe om op korte termijn de regels rondom de toegang tot geregistreerde informatie over de UBO van zowel vennootschappen en andere juridische entiteiten als trusts aan te passen.
Het Europees Hof van Justitie heeft bepaald dat de algemene toegankelijkheid van het UBO-register in strijd is met het recht op privacy. Sinds deze uitspraak is het UBO-register offline gehaald. Hierdoor kan er niet meer gecontroleerd worden wie de UBO is van een vennootschap en of de UBO is ingeschreven. Dit levert onder andere problemen op bij banken, notariskantoren en accountantskantoren. Zij hebben de wettelijke verplichting de UBO vast te stellen. Het is daarom de bedoeling dat deze partijen wel toegang krijgen tot het UBO-register. Een snelle wetsaanpassing is daarom noodzakelijk.