De inkomstenbelasting (IB) over het inkomen uit werk en woning (box 1) wordt geheven naar een progressief tarief. Tot een inkomen van € 19.645 (de eerste tariefschijf) is in 2014 36,25% aan IB verschuldigd. Daarboven tot een inkomen van € 56.531:42% en daarboven 52%. Het tarief in de eerste twee tariefschijven bestaat uit een belasting- en een premiedeel. Het belastingdeel bedraagt 5,1% en het premiedeel 31,15%, wat samen het hiervoor al aangegeven tarief van 36,25% maakt. De tweede tariefschijf loopt van een inkomen van € 19.645 tot € 33.363 en kent een belastingtarief van 10,85%, wat met het premiedeel van 31,15% resulteert in het hiervoor al aangegeven tarief van 42% (tussen een inkomen van € 33.363 en € 56.531 bestaat het tarief – 42% – uit alleen inkomstenbelasting).
In de op 2 december 2014 door de Eerste Kamer aangenomen Wet langdurige zorg (Wlz), die de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) vervangt, wordt het tarief van de IB in de eerste twee tariefschrijven verhoogd met 3%-punten. Gelijktijdig wordt het premiedeel met 3%-punten verlaagd. Voor de meeste belasting- en premiebetalers verandert er dus niets. Maar wie alleen IB betaalt, ziet het tarief fiks stijgen: van 5,1%/10,85% naar 8,1%/13,85%. Wie alleen premies betaalt, ziet het tarief daarentegen dalen (van 31,15% naar 28,15%).
Alleen belastingplichtig in Nederland zijn voornamelijk buitenlandse werknemers die in Nederland werken, maar die nog in hun woonland zijn verzekerd voor de volksverzekeringen. Vaak hebben zij een zogeheten A1-verklaring, waarin hun woonland verklaart dat ze daar zijn verzekerd voor de volksverzekeringen. Zij betalen vanaf 2015, als hun Nederlandse inkomen uit werk en woning € 33.363 of meer bedraagt, € 1.000 meer IB ten opzichte van 2014 (3% * € 33.363 = € 1.000).
Alleen premies voor de volksverzekeringen betalen Nederlanders die in het buitenland werken, maar in Nederland verzekerd zijn gebleven. Zij betalen in 2014 maximaal € 1.000 minder aan premies.
Voornoemde cijfers betreffen het belastingjaar 2014. De exacte tarieven voor 2015 zijn nog niet bekend.