Dat een lening met een hele lage rente snel kwalificeert als onzakelijk is voor velen wel bekend. Nu heeft Rechtbank Den Haag onlangs besloten dat een lening van ouders aan hun zoon met een rentepercentage van 9% per jaar ook niet kan worden aangemerkt als een zakelijke lening. Ondanks het feit dat er geen zekerheden waren bedongen, was de rente te hoog.
De situatie
De casus is als volgt. De zoon en zijn partner wonen samen in een woning die is gefinancierd met een annuïteitenlening, afgesloten bij de ouders van de zoon. De lening heeft een looptijd van 30 jaar en de rente bedraagt 9% per jaar met een rentevaste periode van 15 jaar. Er zijn geen zekerheden gesteld.
Schenking
Nu de zoon en zijn partner kwalificeren als fiscaal partners kunnen zij gezamenlijke inkomensbestanddelen onderling in hun aangiften inkomstenbelasting verdelen. Zo ook het saldo van de bijtelling en de rente op de eigenwoningschuld.
In de aangifte inkomstenbelasting 2015 brengt zowel de man als de vrouw een deel van de rente in aftrek. De inspecteur corrigeert bij het opleggen van de aanslag inkomstenbelasting 2015 een deel van de rente. Volgens hem kwalificeert een rente van 4,5% als zakelijk en marktconform. Het bovenmatige deel van de rente is volgens hem niet aftrekbaar en kwalificeert als schenking van de zoon aan de ouders.
Beroep
De zoon stelt beroep in. Hij stelt dat er sprake is van een zakelijk lening, zodat de rente volledig in aftrek kon worden gebracht. Maar hij slaagt er niet in om dit standpunt te onderbouwen. Zo wordt aangegeven dat met het oog op inkomensvoorziening door de ouders een voorkeur wordt gegeven aan een hoger rentepercentage in plaats van zekerheidstelling. Hieruit kan volgens de rechtbank geconcludeerd worden dat de ouders niet substantieel het risico lopen dat de zoon zijn betalingsverplichtingen niet na zal komen. De familierelatie is volgens de Rechtbank de reden waarom aan de lening de overeengekomen voorwaarden zijn verbonden. De overeengekomen rente van 9% is onzakelijk.
Uitspraak Rechtbank
Om vast te stellen welk rentepercentage wel zakelijk is, moet volgens de Rechtbank aansluiting worden gezocht bij een marktconforme rente op een lening verstrekt onder gelijke voorwaarden. Hierbij komt de Rechtbank tot de conclusie dat in 2015 bij een lening met een rentevaste periode van 15 jaar waarbij zekerheid wordt gesteld een rente van 3% zakelijk is. Nu er geen zekerheid is gesteld, wordt een opslag van 1,5% geaccepteerd. De rente is dus aftrekbaar tot een bedrag van 4,5% van de hoofdsom.
Schenkbelasting
De rechtbank stelt vast dat het bovenmatige deel aan rente kwalificeert als schenking. De zoon schenkt aan zijn ouders. In deze situatie geldt enkel de algemene vrijstelling voor schenkbelasting. In 2018 bedraagt deze vrijstelling slechts € 2.147. Tevens gelden de hoogste tarieven. Op basis van de tarieven schenkbelasting 2018 is er in de besproken situatie 30% schenkbelasting verschuldigd over de eerste € 123.248. Alles erboven wordt belast tegen 40% schenkbelasting. Door de hoge tarieven en lage vrijstelling leidt de onzakelijke lening dus snel tot een extra en ongewenste last.
Zakelijke voorwaarden en compleet dossier
De uitspraak bevestigt dat het van groot belang is dat bij iedere lening, die aangegaan wordt tussen familierelaties, zakelijke voorwaarden worden gehanteerd. Misschien nog wel belangrijker is dat de afgesproken voorwaarden ook afdoende zijn onderbouwd.
Ben je van plan om binnenkort een lening aan te gaan met een (familie)relatie of heb je leningsovereenkomsten met (familie)relaties? Ga goed na of de voorwaarden zoals overeengekomen zakelijk zijn en leg dit vast in je dossier. Onzakelijk voorwaarden kunnen ertoe leiden dat er, net zoals in de beschreven casus, sprake is van een schenking, wat weer zorgt voor ongewenste belastingheffing.
Voor hulp of vragen omtrent leningen en de zakelijke voorwaarden kun je altijd contact opnemen met één van onze adviseurs.