De gegevens van donateurs, die in een jaar € 15.000 of meer geven, moeten binnenkort openbaar worden gemaakt. Dit geldt voor alle donaties die worden gedaan vanaf de inwerkingtreding van de Wet transparantie maatschappelijke organisaties.
Consultatie
Dat staat in een wetsvoorstel dat door het Kabinet ter consultatie is voorgelegd. Dat houdt in dat concepten van het wetsvoorstel en de memorie van toelichting openbaar zijn gemaakt. Iedereen mag daar op reageren en deze reacties kunnen vervolgens worden meegenomen in het definitieve voorstel. Het definitieve wetsvoorstel moet uiteraard worden aangenomen door het Parlement.
Maatschappelijke organisaties
De verplichting wordt opgelegd aan maatschappelijke organisaties. Dat zijn stichtingen, verenigingen en (onderdelen van) kerkgenootschappen. Ook buitenlandse rechtsvormen die duurzaam in Nederland actief zijn, moeten deze gegevens openbaar maken. Het is mogelijk dat uitzonderingen nog worden geformuleerd voor bepaalde (categorieën) maatschappelijke organisatie.
Financiering van maatschappelijke organisaties door derden wordt in Nederland als zeer wenselijk gezien. Maar voorkomen moet worden dat een maatschappelijke organisatie afhankelijk wordt van een bepaalde financier. Daarnaast moet de publicatieplicht bijdragen aan het transparanter maken van geldstromen.
Publicatie
De organisatie die de gift(en) ontvangt, moet binnen 6 maanden na afloop van een boekjaar een donatieoverzicht maken. Door middel van dit overzicht moeten de volgende gegevens openbaar worden gemaakt:
- de naam en woonplaats (of zetel) van de gever;
- de omvang van de donatie;
- de datum waarop de donatie is ontvangen.
Wanneer het gaat om meerdere donaties, die in een kalenderjaar in totaal € 15.000 of meer bedragen, moeten voornoemde gegevens per donatie in het donatieoverzicht worden vermeld.
Het donatieoverzicht moet worden gedagtekend op de datum waarop het is opgesteld. Binnen 8 dagen na deze dagtekening moet het zijn gepubliceerd. Het moet zijn ondertekend door het bestuur van de organisatie. Als er een toezichthoudend orgaan is, moet ook de leden van dit orgaan het donatieoverzicht ondertekenen.
Alleen indien er een concrete dreiging bestaat voor de veiligheid van de gever, kan de Minister worden gevraagd om ontheffing te verlenen van de publicatieplicht.
Voor de publicatie van het donatieoverzicht kan de maatschappelijke organisatie kiezen uit:
- een door eenieder raadpleegbare website (bijvoorbeeld de eigen website van de organisatie, met een verwijzing op de homepage naar het donatieoverzicht);
- via het handelsregister bij de Kamer van Koophandel.
Niet of niet tijdig publiceren van het donatieoverzicht levert een economisch delict op. Dit delict kan worden bestraft met een hechtenis van ten hoogste 6 maanden, een taakstraf of een geldboete.
Donatie
Een donatie is: elke bijdrage, in geld (al dan niet contant) of in natura. Een subsidie wordt niet gezien als een donatie. Hetzelfde geldt voor ontvangen rente of rendement op het eigen vermogen van de maatschappelijke organisatie. Ook ledencontributies worden niet als donaties gezien.
Een bijdrage in natura is een zaak of een op geld waardeerbare dienst, waar geen of geen evenredige prestatie tegenover staat. Een voorbeeld is het gratis ter beschikking stellen van een ruimte waar de activiteiten kunnen worden verricht. Persoonlijke arbeid of activiteiten van leden van de maatschappelijke organisatie worden niet als een donatie beschouwd.
Donaties kunnen de vorm hebben van een gift, maar het kan ook gaan om een verkrijging uit hoofde van een testament.
Balans en staat van baten en lasten
Stichtingen worden tevens verplicht om jaarlijks hun balans en staat van baten en lasten openbaar te maken. Ook van deze verplichting worden mogelijk nog (categorieën van) stichtingen vrijgesteld.
De publicatieverplichting rust op dit moment alleen op stichtingen die een onderneming drijven. Balans en staat van baten en lasten moet binnen 8 dagen na ondertekening door het bestuur van de stichting bij de Kamer van Koophandel worden gedeponeerd. De balans en de staat van baten en lasten moeten binnen 6 maanden na het einde van het boekjaar zijn vastgesteld door het bestuur.