Op 16 maart informeerden wij u over het bericht van Staatssecretaris van Financiën Wiebes dat het pensioen in eigen beheer zou worden afgeschaft. De bedoeling was (is?) om dit in te laten gaan op 1 januari 2017. En om dat te kunnen bewerkstelligen moest het besluit snel een vervolg krijgen. In plaats van de binnen een paar weken beloofde uitwerking van de oplossingsrichtingen bericht Wiebes de Kamer in een brief van 31 mei 2016 dat hij uiterlijk vóór het zomerreces (hij vermeldt geen jaartal, maar bedoelt waarschijnlijk het zomerreces van 2016) zijn uiteindelijke keuze voor de oplossingsrichting bekend zal maken.
Uitstel wordt afstel?
Wij vragen ons af of dit (zoveelste) uitstel uiteindelijk gaat leiden tot afstel van de plannen om het eigen beheer pensioen af te schaffen. Op zich is daar, menen wij, ook wel wat voor te zeggen, gezien de complicaties die nog moeten worden opgelost. Dat betreft met name de problematiek rond de positie van de partner. Die zal met het oog op de Wet verevening pensioenrechten moeten instemmen met het afkopen de pensioenaanspraak of met de omzetting naar het oudedagsparen in eigen beheer. Verondersteld mag echter worden dat veel partners van DGA’s hun rechten niet prijs zullen willen geven.
Twijfels
Tevens wordt ernstig betwijfeld of de voorgestelde vrijwillige afkoopregeling, waarbij slechts 70% (er circuleren geruchten dat dit 60% wordt) van de bij de afkoop van de eigen beheer pensioenaanspraak verschuldigde loonbelasting daadwerkelijk hoeft te worden betaald (en niet de 20% revisierente wordt berekend) in de praktijk wel door veel belastingplichtigen zal worden gebruikt. Ook dan moet immers in veel gevallen nog een zeer fors bedrag aan belasting worden betaald, waardoor niet uitgesloten is dat veel DGA’s er, al of niet gedwongen door de financiële situatie van de B.V., toch zullen kiezen voor betaling van loonbelasting over de periodieke pensioenuitkeringen.
Eigen beheer bevroren?
De grootste problemen zitten in de overgangsproblematiek: wat te doen met de reeds opgebouwde aanspraken? De Staatssecretaris zou er ook voor kunnen kiezen om vooralsnog de mogelijkheid om (verder) in eigen beheer pensioen op te bouwen te beëindigen, maar bestaande aanspraken te laten staan (het pensioen in eigen beheer te bevriezen en verdere pensioenopbouw alleen toe te staan bij een erkende verzekeraar). Daarmee zou het oorspronkelijke doel van de hele operatie echter niet worden bereikt. Tijdens de recente economische crisis werd immers geconstateerd dat veel B.V.’s door de hogere (commerciële) waardering van pensioenaanspraken in eigen beheer niet in staat waren om dividenden uit te keren. Door het pensioenkapitaal te ontklemmen, moest enerzijds extra belastingopbrengst over dividenden worden gerealiseerd en anderszins ruimte worden gecreëerd voor in het kader van de aanwakkering van de economie noodzakelijk geachte consumptieve bestedingen.