Bij de behandeling van de wetsvoorstellen in het kader van de belastingplannen voor 2016 kwam in het Parlement, zoals bijna elk jaar, ook de vrijwilligersregeling weer voorbij. Een wijziging van de regeling heeft dat echter nog niet opgeleverd.
Het grote belang van vrijwilligers voor onze samenleving wordt algemeen erkend. Zie voor een invenarisatie van de problemen waar vrijwilligers en hun organisaties tegenaan lopen onder andere de initiatiefnota van CDA-kamerlid Bruins Slot met de titel Vrijwilligers zijn kampioenen
Vrijwilligersregeling
We komen de vrijwilligersregeling tegen op de volgende twee terreinen.
– Voor de loonbelasting is de vraag of een aan een vrijwilliger betaalde vergoeding belastbaar loon vormt.
– In het kader van de bijstand kan een vrijwilligersvergoeding als op de uitkering te korten loon worden gezien.
De voor beide terreinen geldende regels zijn niet helemaal aan elkaar gelijk. De Staatssecretaris van Financiën ziet helaas geen reden om de regels gelijk te trekken.
Onbetaald werk
Essentie is dat vrijwilligerswerk onbetaald werk is. Als de vrijwilliger geen enkele vergoeding ontvangt, is heffing van loonbelasting en/of korting op een bijstandsuitkering vanzelfsprekend niet aan de orde.
Maar de vrijwilliger mag de met het vrijwilligerswerk gemoeide kosten toch wel vergoed krijgen? Jazeker, maar zodra kosten worden vergoed (of in natura worden verstrekt), kijken de inspecteur der belastingen (voor de loonbelasting) en de controleur van de gemeentelijke sociale dienst (voor de bijstandsuitkering) mee over de schouders van instelling en vrijwilliger. Alleen wanneer uitsluitend de reële met de werkzaamheden van de vrijwilliger verband houdende kosten worden vergoed kan heffing van loonbelasting en korting op de bijstandsuitkering achterwege blijven.
Van uitsluitend een reele kostenvergoeding is voor de loonbelasting sprake wanneer de vrijwilliger werkt voor een organisatie die:
– niet is onderworpen is aan of is vrijgesteld van vennootschapsbelasting, of;
– een ANBI is, of;
– een sportverenigign of -stichting is;
en het totaal van de vergoedingen (geld) en verstrekkingen (natura) aan de vrijwilliger mag niet hoger zijn dan:
– € 4,50 per uur (voor vrijwilligers jonger dan 23 jaar: € 2,50 per uur) en;
– € 150 per kalendermaand en;
– € 1.500 per kalenderjaar.
Ook het voorstel vanuit het Parlement om het maximumbedrag van de vrijwilligersregeling op te krikken naar € 2.500 per jaar kon de genade van de Staatssecretaris niet vinden. Bruins Slot stelt in de hiervoor genoemde initiatiefnota bovendien voor om het “uurtarief” te verhogen naar € 5,30.
In het kader van de bijstand gelden de volgende drempelbedragen:
– € 95 per kalendermaand en;
– € 794 per kalenderjaar.
De vrijwilliger moet altijd bij de gemeente melden dat hij/zij vrijwilligerswerk verricht. Als de gemeente het vrijwilligerswerk noodzakelijk acht voor de re-integratie van de bijstandsgerechtigde, kunnen wel weer hogere drempelbedragen gelden. De invulling van het begrip “vrijwilliger” is grotendeels voorgehouden aan de gemeente als uitvoerder van de bijstand.
Vrijwilligers die een andere uitkering dan bijstand genieten, doen er verstandig aan om vooraf na te gaan of hun vrijwilligerswerk wellicht complicaties geeft met het oog op die uitkering.
Kerstpakket
Natuurlijk ontvangen vrijwilligers vaak ook een kerstpakket of een andere attentie. Wanneer daarmee de hiervoor genoemde drempelbedragen worden overschreden, kan dat echter duur uitpakken. Zoals aangegeven, moet voor de drempelbedragen namelijk het totaal van de vergoedingen en verstrekkingen in aanmerking worden genomen. Een vrijwilliger die gedurende 10 maanden maandelijks € 150 betaald krijgt en daarnaast een kerstpakket, overschrijdt derhalve de drempelbedragen.
Overschrijding van de drempels betekent niet dat automatisch loonbelasting is verschuldigd. Als de vrijwilliger kan aantonen dat met de ontvangen vergoeding daadwerkelijk reële aan het vrijwilligerswerk verbonden kosten zijn betaald, is heffing van loonbelasting niet aan de orde. Maar voldoen aan die bewijslast is in de praktijk vaak geen sinecure.