Werkgevers die de werkkostenregeling (WKR) toepassen, mogen hun werknemers belastingvrije vergoedingen en verstrekkingen doen toekomen, zonder aan andere voorwaarden dan het gebruikelijkheidscriterium (zie hierna) te hoeven toetsen, zolang het totaal van die vergoedingen en verstrekkingen niet meer bedraagt dan de zogeheten vrije ruimte.
De vrije ruimte bedraagt 1,5% van de loonsom. Als het Belastingplan 2015 ongewijzigd wordt aangenomen, moet elke werkgever vanaf 1 januari 2015 de WKR verplicht toepassen en wordt de vrije ruimte verkleind tot 1,2% van de loonsom. Daar staat tegenover dat een aantal soorten vergoedingen en verstrekkingen buiten de vrije ruimte belastingvrij kunnen worden vergoed of verstrekt.
Bij de werkgevers die de WKR nu al toepassen is wel bekend dat in de vrije ruimte ook (eindejaars)bonussen belastingvrij kunnen worden betaald (of, indien de vrije ruimte wordt overschreden, belast tegen het eindheffingstarief van 80%). Daarbij moet wel worden beoordeeld of het loonbestanddeel niet meer dan 30% afwijkt van hetgeen in vergelijkbare omstandigheden gebruikelijk is (het gebruikelijkheidscriterium).
In de laatste versie van het handboek loonheffingen heeft de Belastingdienst aangegeven dat zij uit doelmatigheidsoverwegingen vergoedingen of verstrekkingen van maximaal €2.400 per werknemer per jaar niet als ongebruikelijk beschouwt. Dat betekent dat een bonus of vaste kostenvergoeding in de vrije ruimte van de WKR tot dat bedrag zonder meer mogelijk is. Het betekent overigens niet dat hogere bonussen niet in de vrije ruimte mogen worden ondergebracht, maar dan is verzet vanuit de Belastingdienst niet uitgesloten. Op de Belastingdienst rust overigens de plicht om te stellen en de bewijslast dat en vergoeding of verstrekking meer dan 30% ongebruikelijk is. Als dat het geval is, mag de vergoeding of verstrekking tot 30% in de vrije ruimte blijven, maar wordt het meerdere als werknemersloon belast.
Het Handboek Loonheffingen (uitgave 1 oktober 2014) kunt u downloaden van de website van de Belastingdienst. U vindt de passage over de gebruikelijkheidstoets op pagina 39.
VWGNijhof heeft een aantal tools ontwikkeld om de waarschijnlijk per 1 januari 2015 verplichte overgang naar de WKR zo soepel mogelijk te laten verlopen. Haast is geboden, aangezien de jaarwisseling snel nabij komt.