A-G Wattel concludeert: wet rechtsherstel box 3 is schending van grondrechten

Gepubliceerd op: 22 september 2023

A-G Wattel concludeert: wet rechtsherstel box 3 is schending van grondrechten Op 18 september heeft advocaat-generaal Wattel (hierna: A-G) een advies uitgebracht aan de Hoge Raad inzake een box 3-procedure. Uit het advies volgt dat de A-G van mening is dat de wet Rechtsherstel box 3 bij bezitters van ander vermogen dan spaargeld nog steeds het discriminatieverbod en het eigendomsrecht schendt. Dit komt omdat nog steeds verschillend renderende of negatief renderende beleggingen belast worden naar één positief rendement.

De Wet Rechtsherstel box 3

Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad arrest gewezen over box 3 (het kerstarrest). In dit arrest oordeelde de Hoge Raad dat de forfaitaire heffing over het inkomen in box 3 in strijd is met Europees recht en zorgde de Hoogste rechter zelf voor rechtsherstel. Zie voor meer informatie ons artikel Uitspraak Hoge Raad box 3-heffing.

Staatssecretaris van Financiën Van Rij heeft enige tijd geleden een besluit gepubliceerd (de Wet rechtsherstel box 3) waarin wordt beschreven hoe de Belastingdienst het door de Hoge Raad in het Kerstarrest geëiste rechtsherstel gaat bieden. Met de Wet Rechtsherstel box 3 heeft de wetgever beoogd de inkomstenbelasting in overeenstemming te brengen met het kerstarrest. Lees hier meer over de Wet rechtsherstel box 3. Er is een proefprocedure gestart tegen deze wetgeving, nu men van mening is dat de herstelwetgeving ook in strijd is met Europees recht.

De zaak

De zaak is aangespannen door een echtpaar met een eigen woning en box 3-vermogen bestaande uit banktegoeden, vorderingen, een tweede woning die incidenteel verhuurd wordt en twee verhuurde appartementen. Het geschil heeft betrekking op het aandeel van het echtpaar in de reserves van de verenigingen van eigenaren (VvE’s). De partijen zijn het eens dat voor alle bezittingen behalve de aandelen in de VvE-reserves voldoende rechtsherstel is geboden. Volgens de Belastingdienst kwalificeert dit vermogen als overige bezitting en wordt het belast als belegging tegen een rendement van 5,38% (tarief 2018). De belanghebbenden zijn van mening dat het aandeel in de VvE kwalificeert als banktegoed omdat VvE’s hun reserve verplicht op een bankrekening moeten aanhouden. Volgens belanghebbende dient er rekening gehouden te worden met een rendement van 0,12%. Het Hof Arnhem-Leeuwarden was het met het echtpaar eens. De Staatssecretaris heeft beroep in cassatie ingesteld tegen deze uitspraak. De A-G heeft nu haar advies verstrekt.

Het advies

De A-G concludeert dat er geen rechtsherstel wordt geboden voor beleggers met een ondergemiddeld rendement. Daarnaast bevoordeelt de herstelwet nog steeds voorspoedige beleggers met een hoog rendement. Het rechtsherstel dient volgens de A-G een daadwerkelijke benadering te zijn van het werkelijke rendement, waarbij ook tegenbewijs mogelijk dient te zijn. Nu dit onder de huidige herstelwetgeving niet het geval is, wordt het discriminatieverbod en het eigendomsrecht dus nog steeds

geschonden bij bezitters van ander vermogen dan spaargeld. De A-G komt zelf niet met een voorstel voor wetsherstel. Naar de mening van de A-G is de precieze invulling van wat een redelijk rechtsherstel is, voorbehouden aan de feitenrechters.

Gevolgen

De belastingdienst heeft inmiddels al nadrukkelijk gesteld dat dit advies van de A-G nog geen definitieve uitspraak is en dus geen gevolgen heeft voor het box-3 inkomen.

Het is de verwachting dat de Hoge Raad over 6 maanden uitspraak gaat doen. Tot deze tijd is het dus afwachten. Afgelopen dinsdag is het belastingplan 2024 gepresenteerd (lees hier meer over). Indien de Hoge Raad het advies van de A-G opvolgt betekent dit een gat in de rijksbegroting over de periode 2024-2026 van € 4,5 miljard per jaar. Het is nog onduidelijk hoe het kabinet deze tekorten wil gaan oplossen, indien het advies van de A-G wordt opgevolgd.

Andere artikelen

Stichting is Vpb-plichtig

Hof Arnhem-Leeuwarden concludeert dat de Stichting keurmerk fysiotherapie belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting.